کوچه تاریخی «لتو»

کوچه حمام‌باغ (شهید کاشانی ۸) با فرعی‌های زیادی در نقشه ۱۵۵ سال قبل مشهد مشخص شده است. یکی از فرعی‌های آن که در نقشه بدون نام مشخص شده، کوچه شهید قائمی‌۱۰ است. این کوچه طبق گفته قدیمی‌های محل در گذشته به‌نام «لتو» شناخته می‌شد، چون محل زندگی و حیطه چند تن از لات‌های بزرگ همچون حسین‌آب‌بند، اکبر سبیل و اکبر لات بود.

گویا این افراد به‌نحوی نگهبان آن محله بودند. این معبر در دهه ۱۳۶۰ به‌نام شهید وفایی می‌شود و با رفتن خانواده او از محل تابلو شهید قائمی ۱۰ بر ورودی آن نصب می‌شود. البته در بین مردم محلی به‌نام کوچه حاج‌انوشیروانی، مرد مهرساز و خیر، نیز شناخته می‌شود؛ فردی که املاک زیادی در آن دارد.

تعداد زیادی از خانه‌های انتهای این کوچه سال‌ها قبل توسط شهرداری تملک شد تا این کوچه بن‌بست راه اتصالی به نوغان شود. حالا اهالی می‌گویند، چون خرید ملک باقی‌مانده گران تمام می‌شود، شهرداری دیگر قصد اجرای پروژه را ندارد!

محمد انوشیروانی ساکن قدیمی کوچه بود که پنجاه روز قبل به فرزند شهیدش پیوست. او سال‌ها قبل در این کوچه کارگاه مهر و تسبیح‌سازی داشت. تسبیح‌هایش را زنان محله دانه می‌کردند که رقیه نوری با گفتن از این خاطرات به بوی خوش گِل خیس‌خورده مهر‌ها نیز اشاره می‌کند. یکی از کار‌های خیر انوشیروانی، مسجدسازی بود.

جعفر طرقی معروف به اوس‌جعفر بنا، سال ۱۳۴۱ در این کوچه به دنیا آمده و همچنان ساکن آن است. او از هیئت زین‌العابدین (ع) می‌گوید که در خانه اهالی این کوچه در سال ۱۳۳۲ شکل گرفته و روایتش از زندگی خودش نیز چنین است: روزگاری من و برادرهایم در کارگاه شعربافی پدرم در این کوچه دستمال‌های دورنگ، نخودی، لنگی، چادرشب و اورمک می‌بافتیم.

* این گزارش پنج‌شنبه ۱۰ خردادماه ۱۴۰۳ در شماره ۵۴۸ شهرآرامحله منطقه ثامن چاپ شده است.